“Ar-Ge Yasası kime arka çıkıyor?”
TMMOB Makine Mühendisleri Odası (MMO) Başkanı Emin Koramaz, Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun Tasarısı’nın ülkenin sanayileşmesi, sanayide Ar-Ge faaliyetlerinin desteklenmesi ve KOBİ’lere Ar-Ge teşviki verilmesi amacını taşımadığını, tasarının ülke sanayisinin dışlanmasına yol açacağını bildirdi.
Ar-Ge merkezleri için teşvik esaslarında “En az 50 tam zamana eşdeğer Ar-Ge personeli istihdamı” zorunluluğu ile Kurumlar Vergisi ve Gelir Vergisi indirimlerinin “500 ve üzerinde tam zamana eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden Ar-Ge merkezlerine” yapılacak olmasının, ülke sanayisinin dışlanmasına yol açacağını belirten Koramaz, tasarının ruhunu “Dışa bağımlı sanayileşme, teknoloji ve Ar-Ge faaliyetlerinde tekellere ve yabancı sermayeye teşvik sunma”nın oluşturduğunu bildirdi.
Koramaz yaptığı yazılı açıklamada, uluslararası üretim yapısında yüksek katma değerli ürünlerle rekabetin belirleyici etkenleri arasında, ülkelerin Ar-Ge, teknoloji, tasarım ve inovasyon çalışmalarına, eğitim altyapısına ne kadar önem ve teşvik verildiğinin bulunduğunu dile getirdi. Türkiye genelinde Ar-Ge’ye sanayi GSMH’sinin ortalama binde 7’si, KOBİ’lerde ise binde 3’ünün ayrıldığına vurgu yapan Koramaz, bu düzey ile sanayinin teknolojik gelişme içinde olmasının, ürün geliştirme veya yeni ürün çalışmasında başarıya ulaşmasının zor olduğunun altını çizdi. “Özgün ürün yapamayan, imalat sürecinde veya ürün geliştirmede yenilikçi buluşları geliştirmeyen firmaların ayakta kalmasının oldukça güç olduğunu” kaydeden Koramaz, “Avrupa Yenilikçilik Endeksi’nde en son sırada yer alan Türkiye’de sanayinin fasonlaşma olgusundan kurtulabilmesi, bağımsız bir Ar-Ge kurumsallaşmasından geçen, kamu yararına oluşturulacak ve planlı bir kalkınmayı öngören sanayi ve bilim politikaları ile mümkündür” dedi.
50 personel sınırı
Tasarıda, “teknoloji merkezleri ile Ar-Ge merkezleri, Ar-Ge projeleri ve rekabet öncesi işbirliği projeleri ve tekno girişim sermayesine ilişkin destek ve teşvikler”in kapsama alındığının belirtildiğine, ardından Ar-Ge Merkezi için teşvik esaslarında, “en az elli tam zamana eş değer Ar-Ge personeli istihdam eden, yeterli Ar-Ge birikimi ve yeteneği olan birimler” sınırlaması getirildiğine dikkat çeken Koramaz, “Yani bir şirket en az 50 Ar-Ge personeli çalıştırmadan desteklerden yararlanamayacak. Yüzde 98.1’i 50’ye kadar işçi çalıştıran Türkiye imalat sanayi şirketleri (KOBİ’ler), nasıl 50 personellik Ar-Ge merkezleri kuracaklar? Acaba başka bir ülkenin sanayi kuruluşlarından mı söz ediliyor? Yoksa tasarı başka birtakım şirketlere mi sesleniyor” sorularını yöneltti.
Koramaz, Ar-Ge Tasarısı’nın önemli eksiklikleri bulunduğuna vurgu yaparak, “Tasarı ülkenin sanayileşmesi, sanayide Ar-Ge faaliyetlerinin desteklenmesi ve özellikle KOBİ’lere Ar-Ge teşviki verilmesi amacını taşımamaktadır. Teşvikler ‘dışa bağımlı’ sanayileşmeyi, teknolojiyi ve Ar-Ge faaliyetlerinde de tekellere ve yabancı sermayeye teşvik sunmayı hedeflemektedir” görüşünü dile getirdi.
(Ankara/EVRENSEL)
