Bitkisel ürünler ne kadar güvenli?
Tamamen doğal kaynaklardan elde edildiği için zarasız olduğuna inandığımız ve bu nedenle serbestçe satılabilen bitkisel ürünler, gerçekten sanıldığı kadar zararsız mı?
Bu ürünlerin içinde ne olduğunu gerçekten biliyormuyuz?
Gıda katkı maddesi olarak adlandırıldığı için sağlık meslek mensuplarının denetimi olmadan pazardan veya reklamları sonucunda internetten kolayca alınabilen bu ürünler sağlımız için çok ciddi tehlikeler oluşturabiliyor.
Bu ürünler gerek üretim, gerek etkinlik ve gerek ise pazarlama konusunda ilaçlar ile aynı denetimlerden geçmiyorlar.
Bu ürünler formüllerinde belirtilmediği halde, reçete ile satılması gereken ve sadece uzman sağlık personeli kontrolünde kullanılması gereken maddeleri de içerebiliyor.
İsterseniz dünyayı alarma geçiren bu ürünler ile ilgili olark 2009 yılıda dünyada neler olduğuna kısaca bir göz atalım;
ABD
Zayıflamak için kullanılan 68 bitkisel ürün, formülünde bildirilmediği halde, sibutramine, fenitoin, bumetanid, rimonabant ve/ veya fenolftalein içermesi nedeniyle. ABD gıda ve İlaç dairesi (FDA) tarafından toplatıldı. Ciddi yan etkilere neden olmaları nedeniyle bu ürünlerin kullanılmaması konusunda halk uyarıldı.
FDA aynı zamanda internet yolu ile satılan bitkisel ürünlerin güvenli olmadığı konusunda da bir uyarı yaptı.
FRANSA
Fransız Sağlık Otoritesi (AFSSAP) zayıflamak için kullanılan Best-life Fat Burning Capsules adlı ürünün, kullanılmaması konusunda halkı uyardı Çünkü bu ürün de yine fomülünde belirtilmediği halde sibutramine ve aynı zamanda fenolftalein içermektedir. Fenolftalein kansere yol açması nedeniyle kullanılması yasaklanmış bir maddedir.
AFSSAP Bu uyarıyı 32 yaşındaki bir kadının bu ürünü kullanması nedeyle ölmesinden sonra yaptı.
AUSTRALYA
Australya sağlık otoritesi Nyal Day & Night Cold & Flu Fighter (AUST L 146264) ve Nyal Cold & Flu Fighter (AUST L 146263) adlı bu iki ürünün kullanılmaması konusunda halkı uyardı. Çünkü bu ilaçlar hayati tehlike yaratan reaksiyonlar (anafilaksi) da dahil olmak üzere ciddi allerjik reaksiyonlera neden olmaktadır.Bu ürünler üretici tarafından pazardan toplatıldı.
ÇİN
Çin Sağlık otoritesi Zhixue Kapsüllerin satın alınmaması ve kullanılmaması konusunda halkı uyardı. Vital Pharmaceutical Holdings Ltd.,tarafından üretilen bu ürünün kullanımı ile birikte birçok karaciğer fonksiyon yetmezliği ve diğer yan etkilerin ortaya çıktığı konusundaki raporların sonucunda bütün ülkede toplatma işlemi başlatıldı.
SİNGAPUR
Singapur sağlık otoritesi 999 Radix Notoginseng, adlı ürünün 0807021 nolu serisinin aşırı miktarda arsenik ile kontamine olması nedeniyle toplatılmasına karar verdi
Huiji Yin Chiao Chieh Tu Pien adlı ürünün de formülünde belitilmediği halde parasetamol ve klorfeniramin içerdiği ve ciddi yan etkilere neden olabileceği gerekçesi ile toplatılmasına karar verdi.
MALEZYA
Malezya ulusal ilaç kontrol bürosu Tonik Warisan Banjar adlı ürünün kullanımı sonucunda yan etkilerin ortaya çokması nedeniye bu ilacı analiz etti.Formülünde belirtilmeği halde dexamethason içerdiği anlaşılan bu ürünün sadece reçete ile sağlık uzmanlarını denetiminde kullanılması gerektiğini bildirdi.
KANADA
Kanada aşağıdaki bitkisel ürünlerin sebep olacakları yan etkiler nedeniyle tüketiciler tarafından kullanılmamasını tavsiye ediyor.Bu ürünlerin Kanada da satılma izni yok ama tüketiciler internet ve benzeri yollar ile bu ürünleri alıp kullanıyorlar. Ancak çok ciddi riskler taşıdığı için güncel olarak bu ürünlerin isim ve tehlikeleri tüketiciye bidiriliyor. www.hc-sc.gc.ca
Relacore Bu ürün içeriğnde beyan edilmemiş olduğu halde sibutramine içeriyor.
Sibutramine sadece uzman sağlık personeli kontrolünde kullanılması gereken bir maddedir.
Bevidan Bu ürün içeriğinde beyan edilmemiş olduğu halde, reçete ile kullanılması gereken prednisolon ve mefenamik asid içeriyor.
Lami Formülünde belirtilmeği halde sibutramine,içeriyor.
Linglongquxian Formülünde belirtilmeği halde sibutramine ve fenolftalein içeriyor.
Menergy M-Essence Formülünde belirtilmeği halde sidenafil,içeriyor
Slim Pure, Carbohydrate, Kalomee, K Carbohydrate, K Tighten Slim, K Slimming Pills Formülünde belirtilmediği halde sibutramine,içeriyor.
Zhuang Tjar Gere Formülünde belirtilmeği halde sildenafil and tadalafil içeriyor.
Healthily Slim Formülünde belirtilmeği halde sibutramine,içeriyor.
Formülünde belirtilmediği hale ürünün içinde bulunan bu maddelerin kullanım amaçlarını ve yan etkilerini kısaca hatırlayacak olursak ;
Sibutramine: Obesite tedavisinde kullanılan reçete ile satılan bir ilaçtır.
Yan etkileri :Kan basıncında ve kalp hızında artış, ağız kuruluğu, uyuma zorluğu ve kabızlık.
Sildefanil ve tadanafil: Erektil fonksiyon bozukluklarında kullanılan reçete ile stılan bir ilaçtır.
Sildefanil asla nitratlı ilaçlarla (ÖR: Nitrogliserin) ile kullanılmamalıdır.Aksi taktirde hayiti tehlike yaratacak derecede kanbasıncının düşmesine yol açar.
Kalp problemleri olan kişilerde kalp krizi, inme, göğüs ağrısı, kan basıncının yükselmesi ve anormal kalp atışına neden olur.
Sildefanil’in diğer yan etkileri, baş ağrısı, yüzde kızarma, hazımsızlık, başdönmesi, görme bozuklukları ve işitme kaybıdır.
Dexamethasone:Artrit ve allerjik reaksiyonlar gibi İltihabi durumlarda kullanılan reçeteli bir ilaçtır.
Yan etkileri:Düzensiz kalp atışı, kan basıncının yükselmesi, mide ülseri, kan bozuklukları, adele ve kemik hasarı ve sinir sistemi bozukluklarıdır.
Valeriana officinalis (Valerian) Andrographis paniculata (Andrographis) Sambucus nigra (Elderberry) ve Salix alba (White willow) gibi bitkisel ürünlere karşı da vücudun bağışıklık sistemi yabancı bir maddeye karşı verdiği reaksiyonu göstererek allerjik bir reaksiyon oluşturur.
Bu reaksiyon hafiften, hayatı tehdit edecek (analfilaktik reaksiyon) dereceye kadar olabilir.
Hafif reaksiyonlar, deri kızarıklıkları, hapşırma, kaşıntı, ve/veya burun ve göz akıntısıdır.
Ciddi reaksiyonlar ise şişme, nefes almada veya yutmada güçlük, baş dönmesi, kan basıncında ani düşme ve bilinç kaybıdır.
Arsenik:Bir ağır metal olan olan arseniğin aşırı şekilde alınması ile ciddi sağlık riskleri ortaya çıkar, çünkü arsenik vücutta hayati organlarda birikebilir.Ağır metallerin toksik etkilerine karşı en çok çocuklar duyarlıdır.Arseniğin toksik etkileri deri ve akciğer kanseri, kalp ve akciğer hastalıkları ve beyin hasarıdır.
Fenolftalein:Önceleri laksatif olarak kullanılmaktaydı fakat kansere neden olması nedeniyle kullanımı bırakıldı.
Diğer yan etkileri:Kan basıncının düşmesi, deri kızarıklıkları, gastrointestinal kanamadır.
Fenitoin: Epilepsi nöbetlerinin tedavisinde kullanılır.
Yan etkileri: Konuşma, görme ve koordinasyon problemleri, konfüzyon, baş dönmesi, kemik ve kan annormalikleri
Bumetanide: Diüretiktir, vücuttan fazla suyun atılmasında kullanılır.
Yan etkileri: Adele krampları, baş dönmesi, kan basıncının düşmesi, baş ağrısı ve mide bulantısı.
Rimonabant:Obesite tedavisinde kullanılır.
Yan etkileri: Depresyon ve intihar düşünceleri riskinin artması, anksiyete, uykusuzluk, saldırganlık, hafıza kaybı, baş dönmesi, mide bulantısı ve yorgunluk.
Parasetamol (asetaminofen) : Ateş düşürücü ve ağrı kesici olarak kullanılır.
Parasetamolün uzun süre kullanımı ciddi karciğer hasarına yol açar.
Klorfeniramin:Allerji semptomlarının terdavisinde kullanılan bir antihistamindir.
Yan etkileri:Uyuşukluk, baş dönmesi, konfüzyon, bulanık görme
Belki de hasta bile olmadıkları halde, daha zayıf olmak vs gibi nedenlerle bu bitkisel ürünleri kullanma gereği duyan kişiler kendilerini, bilmeden tehlikeye atmaktadırlar. Ya da doktor kontrolünde yapılması gereken tedavileri kendi kendine uygulamaya kalkan hastalar sağlık problemlerinin daha fazla artmasına neden olabilmektedir.
Bitkisel ürünlerin, denetimsiz ve bilinçsiz kullanımı ile ciddi sağlık sorunlarının ortaya çıkması kaçınılmazdır.
Toplum sağlığının korunması sağlık meslek sahiplerinin başlıca görevidir.
